Als je een van de weinigen bent die twee grote blauwe ogen heeft, ben je echt heel bijzonder. Nee, we hebben het niet over het feit dat je een doordringende blik hebt die iemands ziel kan doorboren, of dat je altijd opvalt in een menigte, het is iets veel diepgaanders. Het is misschien moeilijk te geloven, maar volgens de wetenschap is iedereen met blauwe ogen een afstammeling van één enkele mens.
En als je je schooltijd nog herinnert, weet je dat blauwe ogen eigenlijk recessief zijn, met slechts tussen de acht en tien procent van de wereldbevolking die ermee geboren wordt. Dus wat is het verhaal met deze lang verloren voorouder? Welnu, we moeten kijken naar een studie die onthulde dat de genetische mutatie afkomstig is van één enkele mens die tussen de 6.000 en 10.000 jaar geleden leefde.
Bruin verandert in blauw
Jarenlang hebben onderzoeksteams gewerkt om de waarheid achter deze mysterieuze verandering te ontdekken, waarbij ze het OCA2-gen, dat het niveau van bruin pigment in het menselijk oog bepaalt, jarenlang hebben onderzocht. Maar het blijkt dat de genetische mutatie die ervoor zorgt dat mensen blauwe ogen ontwikkelen, eigenlijk afkomstig is van een heel ander gen, genaamd HERC2. Dit ‘slimme natuurongeluk’ schakelt het OCA2-gen volledig uit, waardoor bruin in blauw verandert. En hoe weten ze dat dit allemaal terug te leiden is tot een gemeenschappelijke voorouder? Omdat elke persoon met blauwe ogen exact dezelfde mutatie heeft.
Migratie van Afrika naar Europa
Hoewel er nog steeds veel onderzoek wordt gedaan naar dit onderwerp, is de algemene consensus dat de mutatie zich waarschijnlijk verspreidde toen mensen migreerden van Afrika naar Europa, wat zou kunnen verklaren waarom voornamelijk mensen van Europese afkomst blauwe ogen lijken te hebben. De ontdekking werd meer dan tien jaar geleden gedaan, in 2008, toen wetenschappers van de Universiteit van Kopenhagen de mutatie aanvankelijk opspoorden.
Niet echt blauw
De auteur van de studie, professor Hans Eiberg van de afdeling Cel- en Moleculaire Geneeskunde, vertelde Science Daily: “Ondertussen kunnen mensen met groene ogen worden verklaard door het feit dat ze een verminderde hoeveelheid melanine in de iris hebben, wat heel anders is dan bij mensen met blauwe ogen. Hieruit kunnen we concluderen dat alle mensen met blauwe ogen zijn verbonden met dezelfde voorouder. Ze hebben allemaal dezelfde schakelaar op precies dezelfde plek in hun DNA geërfd.”
Nog schokkender dan het feit dat de mensen met blauwe ogen allemaal dezelfde verwant delen, is dat hun ogen eigenlijk helemaal niet blauw zijn. Blauwe ogen hebben namelijk helemaal geen pigment in deze voorste laag, in plaats daarvan verstrooien en absorberen de vezels enkele van de langere golflengten van het binnenkomende licht, waardoor ze blauw lijken.
(Afbeeldingen: Freepik)