Wat zijn goede cholesterol waarden? Dit is wat artsen erover zeggen

Een gezond cholesterolgehalte is essentieel voor een goed werkend lichaam. Maar wat zijn nu precies goede cholesterol waarden, en hoe weet je of jouw waarden binnen de veilige marges vallen? In dit artikel leggen we uit wat cholesterol is, waarom het belangrijk is, en hoe je jouw waarden op peil kunt houden.

Wat is cholesterol precies?

Cholesterol is een vetachtige stof die je lichaam nodig heeft om cellen op te bouwen, hormonen aan te maken en vitamine D te produceren. Het wordt deels door je lichaam zelf aangemaakt (vooral in de lever), en deels haal je het uit voeding. Hoewel cholesterol essentieel is, kan een teveel ervan schadelijk zijn voor je gezondheid.

Verschillende soorten cholesterol

Er zijn grofweg twee soorten cholesterol: LDL (Low Density Lipoprotein) en HDL (High Density Lipoprotein).

• LDL-cholesterol staat bekend als het ‘slechte’ cholesterol. Te veel LDL in je bloed kan zich ophopen in de wanden van je bloedvaten en leiden tot aderverkalking.
• HDL-cholesterol is het ‘goede’ cholesterol. Het helpt om overtollig cholesterol terug naar de lever te transporteren, waar het wordt afgebroken en uitgescheiden.

Een goede balans tussen deze twee typen is cruciaal voor je gezondheid. (lees verder onder de afbeelding)

Wat zijn goede cholesterol waarden?

Artsen gebruiken de volgende richtlijnen voor een gezond cholesterolprofiel bij volwassenen:

• Totaal cholesterol: minder dan 5,0 mmol/L
• LDL-cholesterol: minder dan 3,0 mmol/L (bij verhoogd risico zelfs lager dan 2,5 mmol/L)
• HDL-cholesterol: hoger dan 1,0 mmol/L bij mannen en 1,2 mmol/L bij vrouwen
• Triglyceriden: lager dan 1,7 mmol/L

Let op: deze waarden kunnen per persoon verschillen, afhankelijk van risicofactoren zoals erfelijkheid, roken, diabetes of een hoge bloeddruk.

Waarom zijn cholesterol waarden belangrijk?

Te hoge cholesterol waarden verhogen het risico op hart- en vaatziekten. Overtollig LDL kan leiden tot vernauwingen in de slagaders, wat uiteindelijk een hartinfarct of beroerte kan veroorzaken. Aan de andere kant: een te laag HDL-cholesterol vermindert de bescherming tegen hartziekten. Daarom is het niet alleen belangrijk om je LDL te verlagen, maar ook om je HDL op peil te houden.

Hoe laat je je cholesterol waarden meten?

Een cholesteroltest gebeurt meestal via een bloedafname. Je huisarts kan een lipidenprofiel laten opstellen, waarin alle soorten cholesterol en triglyceriden worden gemeten. Vaak moet je nuchter zijn bij de test, om een zo nauwkeurig mogelijk beeld te krijgen.

Wat kun je doen om je cholesterol waarden te verbeteren?

Een gezonde levensstijl is de sleutel tot goede cholesterol waarden. Denk hierbij aan:

• Gezonde voeding: Eet minder verzadigde vetten (zoals in rood vlees, snacks en volle zuivel) en kies voor onverzadigde vetten (zoals in noten, avocado en vette vis).
• Meer vezels: Voedingsvezels uit groente, fruit en volkorenproducten helpen het cholesterolgehalte te verlagen.
• Beweging: Regelmatige lichaamsbeweging verhoogt je HDL en verlaagt je LDL. Streef naar minstens 30 minuten per dag.
• Stoppen met roken: Roken verlaagt het HDL-gehalte. Stoppen helpt je cholesterolhuishouding te verbeteren.
• Matig alcoholgebruik: Overmatig drinken heeft een negatieve invloed op je vetwaarden in het bloed. (lees verder onder de afbeelding)

Wanneer moet je je zorgen maken?

Als je bij een controle hoort dat je LDL of totaal cholesterol verhoogd is, betekent dat niet meteen dat je medicijnen nodig hebt. Vaak kun je met aanpassingen in leefstijl al veel verbeteren. Maar als je een verhoogd risico hebt op hart- en vaatziekten, dan kan de arts cholesterolverlagende medicatie, zoals statines, overwegen.

Cholesterol waarden bij vrouwen en mannen: zijn er verschillen?

Over het algemeen hebben vrouwen voor de menopauze vaak betere cholesterol waarden dan mannen, mede dankzij beschermende effecten van oestrogeen. Na de menopauze neemt het risico op een verhoogd cholesterol echter toe. Het is dus belangrijk dat zowel mannen als vrouwen hun waarden regelmatig laten controleren.

Tot slot: een gezonde balans is het doel

Cholesterol hoeft geen vijand te zijn, zolang je de balans tussen LDL en HDL bewaakt. Laat je waarden regelmatig checken, leef gezond en overleg met je huisarts bij twijfel. Gezonde cholesterol waarden zijn een belangrijke basis voor een lang en vitaal leven.

(Afbeeldingen: Freepik)