Tot 20 keer te veel PFAS in zelfgekweekte eieren: zijn ze nog veilig?

Uit recente metingen blijkt dat er in België tot wel 20 keer te veel PFAS kan zitten in eieren van kippen die thuis gehouden worden. Deze zogenaamde ‘eeuwige chemicaliën’ stapelen zich op in het milieu én in ons lichaam. De vraag rijst nu: is het nog veilig om eitjes van je eigen kippen te eten?

Wat zijn PFAS precies?

PFAS is een verzamelnaam voor duizenden chemische stoffen die water-, vet- en vuilafstotend zijn. Ze worden al decennialang gebruikt in onder andere brandblusschuim, pannen met antiaanbaklaag, waterdichte kledij en voedselverpakkingen. Het probleem? Deze stoffen breken nauwelijks af en blijven langdurig aanwezig in bodem, water én menselijk weefsel.

Hoe komen PFAS in eieren terecht?

Kippen die in tuinen rondscharrelen, pikken voeding uit de bodem, gras en insecten. Als die bodem vervuild is met PFAS – bijvoorbeeld door vroegere industrie, verkeer of nabijheid van afvalverbrandingsinstallaties – komt die vervuiling uiteindelijk in de eieren terecht. Vooral in de dooier kan zich een hoge concentratie opstapelen, aangezien PFAS vetminnend is.

Eieren uit eigen tuin: gezond of risicovol?

Zelfgekweekte eieren worden vaak gezien als gezonder en duurzamer dan die uit de supermarkt. Toch tonen Belgische metingen aan dat net deze eieren verrassend hoge gehaltes PFAS kunnen bevatten. In sommige gevallen lagen de concentraties tot 20 keer hoger dan de Europese gezondheidsnormen toelaten. (lees verder onder de afbeelding)

PFAS in eieren

Moet je nu stoppen met eieren van je eigen kippen?

Experts geven aan dat het niet nodig is om meteen in paniek te raken, maar waarschuwen wel voor regelmatige consumptie van besmette eieren. Vooral kinderen en zwangere vrouwen lopen extra risico, omdat PFAS invloed kan hebben op het immuunsysteem en hormonen. Af en toe een ei eten is minder problematisch dan dagelijks eieren consumeren van kippen uit een vervuilde omgeving.

Hoe weet je of jouw tuin besmet is?

Het grote probleem met PFAS is dat de vervuiling vaak onzichtbaar is. Zelfs wie ver van industriële zones woont, kan geconfronteerd worden met verhoogde waarden. Er zijn in België wel zones aangeduid waar verhoogde PFAS-waarden werden gemeten, maar een volledige kaart bestaat nog niet voor particuliere tuinen. Wie zeker wil zijn, kan bodemstalen laten analyseren, maar dat is prijzig.

Wat kan je doen om risico’s te beperken?

Wie toch graag kippen houdt en eieren eet, kan maatregelen nemen. Denk aan het afschermen van de bodem met een schone toplaag, kippen voederen met gecontroleerde voeding in plaats van hen vrij te laten scharrelen, of de eieren minder frequent eten. Daarnaast werkt de overheid aan richtlijnen voor hobbykwekers en wil men meer duidelijkheid bieden over risicogebieden.

PFAS-probleem raakt ook andere voedselbronnen

De aanwezigheid van PFAS beperkt zich niet tot eieren. Ook vis uit verontreinigde waterlopen, groenten uit vervuilde grond en zelfs drinkwater kunnen bronnen van blootstelling zijn. De PFAS-problematiek is dus breder dan het individuele eitje uit de tuin. Toch zijn eieren een bijzonder efficiënte drager, doordat ze rijk zijn aan vetten waarin PFAS zich makkelijk ophoopt.

Politieke druk neemt toe

De toenemende bezorgdheid rond PFAS in eieren heeft geleid tot meer politieke aandacht. Zowel op Vlaams als Europees niveau wordt gewerkt aan strengere normen, betere monitoring en duidelijke communicatie naar de burger. Toch blijft er voorlopig veel onduidelijkheid over hoe wijdverspreid het probleem werkelijk is.

Conclusie: voorzichtigheid is geboden

Eieren van eigen kippen zijn niet per definitie onveilig, maar in bepaalde regio’s kunnen ze wel aanzienlijke hoeveelheden PFAS bevatten. Wie op veilig wil spelen, beperkt de consumptie of laat de bodem analyseren. De PFAS-problematiek is een wake-upcall voor iedereen die denkt gezond en natuurlijk bezig te zijn.

(Afbeeldingen: Unsplash)