Een puntenrijbewijs is een rijbewijs waarbij bestuurders strafpunten krijgen voor verkeersovertredingen. Hoe ernstiger de overtreding, hoe meer punten men verliest. Zodra een vooraf bepaald maximum bereikt is, wordt het rijbewijs (tijdelijk) ingetrokken. Dit systeem is geen nieuwigheid in Europa: maar liefst 22 landen, waaronder Duitsland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk, passen dit principe al toe.
Waarom wordt het systeem in België overwogen?
In België leeft de discussie over de invoering van het puntenrijbewijs al jarenlang. Recente verkeersincidenten en hoge cijfers rond verkeersdoden zetten de problematiek opnieuw op scherp. Beleidsmakers overwegen het systeem omdat het als doeltreffend wordt gezien in het verhogen van de verkeersveiligheid.
Positieve effecten
In landen waar het puntenrijbewijs al geldt, tonen studies een duidelijke daling van het aantal verkeersovertredingen en verkeersslachtoffers. In sommige gevallen werd een vermindering van 15 tot 20% in het aantal dodelijke ongevallen genoteerd. Vooral net na de invoering zijn de effecten merkbaar: bestuurders zijn voorzichtiger omdat ze hun rijbewijs niet willen verliezen.
Een krachtig middel tegen hardleerse bestuurders
Een bijkomend voordeel is de mogelijkheid om recidivisten — bestuurders die herhaaldelijk de fout ingaan — doelgerichter aan te pakken. Het systeem maakt het makkelijker om deze groep op te sporen en sneller sancties op te leggen. Zo ontstaat er meer ruimte voor gerichte handhaving.
Kanttekeningen
Toch is het niet alleen rozengeur en maneschijn. Uit onderzoek blijkt dat de afschrikkende werking van het systeem vaak na anderhalf jaar begint af te nemen. Zonder bijkomende maatregelen zoals frequente controles en bewustmakingscampagnes vervaagt het effect op lange termijn. (lees verder onder de afbeelding)
Administratieve en financiële uitdagingen
De invoering van een puntenrijbewijs vergt een stevige investering. Niet alleen moet het systeem technisch en juridisch worden uitgewerkt, ook de administratie errond vergt extra middelen. Elke overtreding moet geregistreerd en opgevolgd worden, wat een aanzienlijke personeels- en kostenlast met zich meebrengt.
Onbedoelde neveneffecten
In sommige landen leidde het systeem tot een stijging van het aantal mensen dat zonder geldig rijbewijs blijft rijden, ondanks een schorsing. Dit vormt een extra risico voor de verkeersveiligheid, aangezien deze bestuurders vaak minder verantwoordelijkheid nemen in het verkeer.
Lage pakkans
Een belangrijk element voor het succes van het puntenrijbewijs is een hoge pakkans. Zonder controle geen angst om gepakt te worden. In België ligt de pakkans momenteel laag. Zonder verbetering op dit vlak zou de impact van het systeem eerder beperkt blijven.
Wat is er nodig voor een succesvolle invoering?
Om het puntenrijbewijs echt effectief te maken in België, moeten drie zaken aangepakt worden. Ten eerste moet er meer worden gecontroleerd op de weg. Ten tweede zijn grootschalige sensibiliseringscampagnes essentieel om het publiek te informeren. En ten derde is een rechtvaardige, uniforme toepassing nodig om het vertrouwen in het systeem te behouden.
GERELATEERD ARTIKEL:
(Afbeeldingen: Freepik)
Samuel is onze redacteur die met veel passie schrijft over al het nieuws uit binnenland en buitenland, en sportnieuws. Al jaren is hij gepassioneerd door nieuws heet van de naald en dat reflecteert helemaal in de artikels die hij schrijft.